Refakat iznine haiz sağlık kurulu raporları alınırken izin raporunda olması gerekenleri anlattığımız makalemize başlıyoruz. Öncelikle refakat raporunda belirli ifadelerin geçmesi gerekmektedir. Bilindiği üzere önceki yıllarda yapılan mevzuat düzenlemeleri çerçevesinde memurların refakat izni almalarının önü açılmıştır. Yapılan refakat izni düzenlemesi 650 Yedili 657 sayılı devlet memurları kanunu kapsamına alınmış ayrıca bu konuyla ilgili Yönetmelik çıkarılmıştır.
Bu düzenlemelere rağmen hala uygulama kısmında bazı sıkıntılar yaşandığı bilinmektedir ve refakat izni raporunda yer alması gereken ifadelerin neler olduğu konusunda hem kurum kısmında hem de memur açısından kafa karışıklığı yaşanmaktadır. Bu ifadelerden bazılarının bulunması bazılarının bulunmaması nedeniyle hangi sorunların yaşandığının geniş açıklamasını da makalemiz içerisinde bulabileceksiniz. Öncelikle belirtmemiz gerekiyor ki refakat raporunda refakat edilmediği taktirde hayati tehlikesinin olup olmadığı konusu önemlidir. Ayrıca refakat izni raporunda hastanın sürekli bakımının yapılıp yapılmayacağı konusu önemli hususlardan birisidir. Özellikle bu iki husus refakat izni konusunda bazı tartışmaları beraberinde getirmektedir.
Makalemizde öncelikle refakat izni konusu ile ilgili kanunda yer alan bölüm, ardından yönetmelikte memura ne gibi haklar verildiği gibi hususları özetle ifade etmeye çalışacağız.
Refakat izni 657 sayılı devlet memurları kanununun 105. maddesinde düzenlemeye tabi tutulmuştur. Anne, baba, eş, çocuk ve kardeşlerrin hastalıkları ile ilgili refakat izni alındığı bilinmektedir. Kanunda belirtildiği şekilde memurun refakat etmediği takdirde hastasının hayati tehlikeye girip girmeyeceği konusu önemlidir. Az önce de belirttiğimiz üzere bu hususta bazı kafa karışıklıkları yaşanmaktadır. 2011 yılında Bakanlar kurulu kararı ile yürürlüğe konulan refakat izni düzenlemesinde 4 tane husus öne çıkmaktadır.
Birincisi refakati gerektiren tıbbi sebebin ne oldu? İki, refakat edilmediği takdirde hayati tehlikenin olup olmadı. Üç, sürekli ve yakın bakım gerekip gerekmediği. Dört, 3 ayı geçmeyecek şekilde refakat süresi
Memurların mevzuatları ile ilgili yapılan düzenlemelerde kanunlardan sonra gelen yönetmelik düzenlemesi büyük önem arz etmektedir. Çünkü kanunlar da düzenlemeler ile ilgili ana hatlar çizilirken yönetmeliklerde ise çıkarılan kanuna dayanarak işleyişte nelere dikkat edip edilmeyeceği gibi detaylı bilgiler yer almaktadır.
Refakat izni ile ilgili çıkarılan yönetmelikte, bu izinler de bu 4 tane hususun önem arz ettiğini belirtiyor. Memurun refakat izni ile ilgili hastaneden aldığı raporda yukarıda bahsettiğimiz 4 tane hususun yer alıp almadığını kontrol etmesi gerekmektedir.
REFAKAT İZİN SÜRESİ NE ZAMAN BAŞLAR?
Refakat izni ile ilgili tartışmalı konulardan birisi refakat izin süresinin ne zaman başladığıdır. Memurun sağlık kurumundan aldığı refakat iznine dair raporu ertesi gün kurumuna teslim etmesi gerekiyor. Kurum memurun teslim ettiği raporu refakat iznine çevirmektedir. Bunu da genellikle kurumlarda personel servisi birimleri gerçekleştirmektedir. Burada yaşanan tartışmaların ana konusu memurun kurumunun raporu refakat iznine çevirdiği tarihi itibariyle mi refakat izninin başladığı yoksa memurun aldığı raporun tarihi itibariyle mi refakat izninin başladığı konusudur.
Bu konuda Devlet personel başkanlığı’nın 2010 yılında almış olduğu bir karar bulunmaktadır. Bu karara göre esas alınması gereken tarih, sağlık raporunun alındığı tarihtir. Bu hususta yaşanan tartışmaların nedeni ise çıkarılan kanunda ve kanundan sonra çıkarılan yönetmelikte refakat izin süresinin başlaması ile ilgili açık ifadenin bulunmadığıdır. Memurların bu ve benzeri durumlarda uygulamada yaşanan boşluklarla ilgili kanun ve yönetmeliklerde yer almayan hususlarda Devlet personel başkanlığı’nın çıkardığı görüş yazılarını baz almaları gerekmektedir.
Refakat izin süreleri 3 aylık şekilde verilmekte 3 ay sonunda gerekiyorsa yeniden bir 3 aylık refakat izin raporu alınmalıdır. Ayrıca refakat izin raporunun bir seferde en fazla 3 ay alındığı gerçeği ışığında örneğin raporun 1 aylık alınması durumunda 1 ay sonunda refakat izin raporunun yenilenip yenilenmeyeceği de ayrı bir tartışma konusu olabilmektedir. Bu durumla ilgili yine Devlet personel başkanlığı’nın görüş yazılarına baktığımızda memur refakat izin raporunu ister 3 aylık süre için almış olsun ister 1 aylık süre için almış olsun, rapor bitim tarihinde yeniden refakat izin raporu alması gerekmektedir.